“Đẹp bên ngoài, khỏe bên trong” đang trở thành xu xướng làm đẹp mới cho các chị em phụ nữ. Từ khóa“saffron Tây Tạng” vì thế luôn nằm trong top thịnh hành. Đây là một trong những dược liệu nổi tiếng hàng đầu dành cho phái đẹp. Tuy nhiên trên thị trường đang xuất hiện loại thảo dược khác có xuất xứ từ Trung Quốc với giá thành rất thấp. Nhiều người đã nhầm lẫn loại thảo dược này là saffron. phiên hồng hoa (safflower). Vậy 2 loại dược liệu này có gì khác biệt? Cùng Krokos Saffron tìm hiểu ở bài viết dưới đây nhé.

Nguồn gốc

Saffron thuộc họ Crocus cartwrightianus, một loại gia vị hoàng tộc có nguồn gốc ở Crete (Hy Lạp). Đây là thực vật thân thảo, cao chừng 20-30cm. Hoa nghệ tây màu tím, nhụy màu đỏ sẫm. Nghệ tây chỉ cho ra 3-4 hoa/cây. Mỗi hoa chỉ có 3 nhuỵ, nên 1 cây nghệ tây chỉ thu được 9-12 sợi nhuỵ.

Ngày nay, người ta đã khám phá ra nhiều công dụng từ saffron đối với sức khỏe con người. Nhiều quốc gia đã nhanh chóng nhân giống loại dược liệu quý này. Nổi tiếng nhất phải kể đến nhụy hoa nghệ tây ở Tây Tạng, Iran, Ấn Độ. Tuy  Iran có sản saffron nhiều nhất thế giới, song về chất lượng, hồng  hoa  Tây Tạng lại được đánh giá cao nhất.

Khác với saffron, safflower có nguồn gốc từ Trung Quốc và được trồng nhiều ở Tây Tạng.  Nó còn được gọi với nhiều tên khác nhau là Tạng hồng hoa/phiên hồng hoa/lệ hồng hoa hay hoa Rum.

Safflower có tên khoa học là Carthamus Tinctorius. Đây là loài thực vật thuộc họ Cúc, sống đa niên (khác với nghệ tây – chỉ sống 1 mùa). Cây cao từ 30 cm đến 150 cm. Cụm hoa đầu hình cầu bao gồm các hoa màu vàng tươi hay màu da cam hoặc đỏ. Tại Việt Nam và Trung Quốc thường gặp loại hoa màu đỏ nên nhiều người nhầm lẫn với saffron Tây Tạng.

Hình dạng của nghệ tây và phiên hồng hoa có tương tự nhau?

Phiên hồng hoa và saffron dễ dàng bị nhầm lẫn với nhau. Tuy nhiên, có một số khác biệt  rõ ràng giữa hai loại này.

Thân cây saffron có dạng trục và có vài lá bắc con. Đây là các lá đặc biệt nhú ra từ cuống hoa. Sau thời gian ngủ yên, cây sẽ mọc và phát triển các lá thật, có thể dài đến 40 cm.

Vào mùa thu, các búp màu tím xuất hiện, đặc biệt là vào tháng 10 khi mà hầu hết các loại thực vật có hoa đều đã phân tán hạt giống, cho ra những bông hoa với màu sắc rực rỡ nhất. Hoa có hương thơm ngọt ngào, tựa như mật ong. Khi ra hoa, chiều cao trung bình của cây thấp hơn 30 cm.  Một vòi nhụy gồm ba đầu nhọn mọc ra từ mỗi hoa. Cuối mỗi vòi nhụy là một đầu nhụy có màu đỏ thẫm rực rỡ, dài khoảng  25 – 30 mm.

Phiên hồng hoa có cấu trúc khác hẳn saffron. Cây thân thảo này là một loại cây thường niên sinh trưởng tốt vào mùa hè. Thân cây có màu xanh nhạt đến nâu vàng nhạt, sần sùi và cứng.

Mỗi cây safflower có thể cho ra 1-5 hoa. Các đầu hoa của mỗi nhánh thường được nhóm lại với nhau trên các cuống ngắn. Mỗi đầu hoa có  thể có tới 20 – 100 cánh hoa. Cánh hoa nhọn và có màu vàng.

Khi đặt saffron và phiên hồng hoa cạnh nhau bạn sẽ nhìn thấy sự khác biệt rõ rệt. Phiên hồng hoa bao gồm các cánh hoa trong khi nghệ tây bao gồm nhụy hoa.

Sự khác nhau về hương vị

Saffron có hương vị rất mạnh và đặc biệt, trong khi hương vị của phiên hồng hoa tương đối nhẹ. Hương thơm của saffron là sự hòa quyện tinh túy giữa vị ngọt của mật ong và vị hăng của thảo mộc.

Một sự khác biệt khác nằm ở khả năng cung cấp màu sắc của mỗi loại gia vị này. Với nghệ tây, bạn chỉ cần một lượng nhỏ để tạo ra màu vàng đậm cho món ăn. Nhưng với phiên hồng hoa, số lượng đó phải gấp đôi hoặc ba để cho ra màu sắc tương tự.

Giá trị và công dụng

Saffron có giá đắt đỏ và thuộc hàng thảo dược quý nhất trên thế giới. Sở dĩ giá trị của hồng hoa cao là có nhiều lí do.

Số lượng nhụy hoa nghệ tây cho ra rất ít. Mỗi cây nghệ tây chỉ có 4 bông, mỗi bông có 3 nhụy. Để có được 1 kilogram sợi khô, người ta phải hái từ 170 000 đến 200 000 bông hoa, tương đương với 40 giờ làm việc liên tục. Nếu phải làm việc một mình và chia ca thì mất 5 ngày mới đủ 1 kilogram thành phẩm.

Việc thu hoạch nhụy hoa phải làm dưới ánh nắng mặt trời gay gắt với quá trình kì công. Người ta sẽ hái hoa bằng tay thật nhẹ, ngắt nhụy và đem phơi đến độ khô nhất định. Nếu phơi quá khô, hồng hoa sẽ mất đi hương thơm và vị đặc trưng.

Được mệnh danh là “vàng đỏ”, saffron  đem đến những công dụng tuyệt diệu cho sức khỏe con người. Trong nhụy hoa nghệ tây có chứa nhiều flavonoid, vitamin và apocarotenoid nên cả y học cổ truyền và y học hiện đại đều sử dụng. Các chất này có công dụng an thần, hạ đường huyết, giảm mỡ máu, tăng miễn dịch, trị chứng mất ngủ, hen suyễn. Saffron thậm chí có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh Alzheimer và ung thư.

Đối với phiên hồng hoa, việc thu hoạch có phần dễ dàng hơn so với saffron, vì loại cây này khá dễ trồng, mỗi bông có thể cho đến 100 cánh hoa. Chính vì thế giá cả của safflower chênh lệch rất lớn so với saffron.

Ở Tây Tạng, phiên hồng hoa chủ yếu được dùng làm màu thực phẩm, màu nhuộm, màu sơn nhà cửa. Ngoài ra, ngâm chân với phiên hồng hoa tạo cảm giác thư giãn, thoải mái nên rất được mọi người ưa chuộng.

Krokos Saffron